6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu

04.08.2021

3.776

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu özellikle marka ve markacılığı kapsayan kanundur. Marka sahiplerinin karşılaşabileceği haksız durumların ortadan kaldırılması amaçlanmıştır. Marka sahiplerinin hakları ve hangi durumlarda dava açabilecekleri açıklanmıştır. Sınai Mülkiyet Kanunu olarak anılan bu kanunun birçok detayı bulunmaktadır. Bu yazımızda sizleri için Sınai Mülkiyet Kanunu nedir? 6769 Sayılı Kanun’un Yargıtay kararları, mevzuatı gibi konular yanıtlandı.

6769 Sayılı Kanun 30/1 Yargıtay Kararları

6766 Sayılı kanun içerisinde Yargıtay kararları bulunmaktadır. Bu kararların içerisinde bulunan en önemli kısımlardan biri marka hakkı tecavüzüdür. Bir kişi, bir diğer kişinin marka hakkını ihlal edecek davranışlarda bulunamaz. Marka hakkı ihlal edildiğinde, marka sahibinin haklarını korumak amacıyla ihlal eden kişiye cezai işlem uygulanacaktır.

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu içerisinde bulunan 30/1 Yargıtay kararları marka hakkına tecavüzde cezai hükümlerin nasıl olacağı açıklanmıştır. Bu kararlara göre marka hakkına tecavüz olarak sayılan durumlar bulunmaktadır. Bir kişi başkasına ait marka hakkında alıntı yapamaz. Aynı zamanda kendi ürettiği ürün başka bir markayı andıracak nitelikte olamaz. Burada bahsedilen ürün içerisine hizmetler de dahil olmaktadır.

Bir kişi bu ürün ve hizmetleri üretemediği gibi satışa sunamaz ya da satışı andıran durumlarda bulunamaz. Bu marka hakkına tecavüz eden ürünler ihracat ve ithalat için kullanılamaz. Üreten kişinin yanında alıcı kişi de ticari amaçlarla bu ürünleri alamaz. Bu ürünlerin bulundurulması, nakledilmesi ya da depolanması yasaktır.

Yukarıda bahsedilen durumlar ile karşılaşıldığında 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu gereğince kişiye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilmektedir. Satıcı ya da alıcı olma, ticari olarak kullanma durumlarına göre bu süre değişiklik göstermektedir. Hapis cezasının yanında kişi ya da kişilere yirmi bin güne kadar adli para cezası uygulanır. Yani kişi hem hapis cezasını hem de adli para cezasını karşılamak zorundadır.

6769 Sayılı Kanun Mevzuat

6769 Sayılı Kanun Mevzuatınca marka hakkının kapsamı, bir isimin nasıl marka olacağı gibi durumlar açıklanmıştır. Bunun yanında marka hakkı içerisine giren, marka hakkının nasıl ihlal edildiği gibi durumlar da bulunmaktadır. Bir markanın en baştan bitimine kadar bütün detayları bulunmaktadır.

6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu kapsamında bir sembolün marka olabilmesi için belirli kriterler bulunmaktadır. Öncelikle markayı yansıtacak ve marka sahibine özel olan sembol, isim ya da renk gibi özellik bulunmalıdır. Ayrıca bu sembole bakıldığı zaman marka doğrudan anlaşılabilmelidir. Ambalajın üzerine uygulanan ve bu nitelikler taşıyan bütün işaretler marka olarak kabul edilebilmektedir.

Tüm bu özellikleri taşıyan bir sembole sahip olunması durumunda kişinin bu sembolü marka haline getirmesi için ilgili yerlere başvuruda bulunmalıdır. Başvuru sırasında, marka sahibi olmak isteyen kişinin kimlik bilgilerinin bulunduğu bir başvuru formu doldurulmalıdır. Bunun yanında marka örneği, marka başvurusuna konu olan mal ve hizmetin listesi de iletilmelidir. Ayrıca başvuru için belirli bir ücret bulunmaktadır. Bu ücret de başvuru sırasında ödenir ve bu evraklarla teslim edilir. Kimi durumlarda ise ekstra belgelere ihtiyaç duyulabilmektedir.

Başvuru yapılmasının ardından başvuru ve oluşturulmak istenen marka 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu içeriğince incelenir. Eğer başvuruda herhangi bir eksiklik görülmez ise başvuru anında onaylanır. Ancak eksilik bulunur ise başvuru sahibinin eksikliği gidermesi için iki ay süre tanınır. Bu süreç sonunda eksiklikler tamamlanır ve marka değerlendirmesine yollanır. Çeşitli değerlendirmelere yapılarak markanın özgün bir mal ya da hizmet oluşturduğuna karar verilir. Eğer mal ve hizmetin tamamı ya da bir kısmı için bu yönetmelik içerisinde bulunan kararlara aykırılık görülürse başvuru reddedilecektir.

Marka Başvuru Kabulü

Marka başvuru kabul edildikten sonra Bülten’de yayınlanır. Bu yayınlanma sonucunda üçüncü kişiler marka için görüşlerini belirtebilir. Aykırı durum görmeleri halinde itirazda bulunabilirler. Böyle bir durumda itirazı belirten kişi ya da kurum gerekçelerini sunar. Bunun ardından inceleme yapılır ve itiraz onaylanır ya da reddedilir.

Tüm bu işlemler sonucunda başvuru 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu içeriğince incelenmiş, yayınlanmış, itiraz edilmemiş ya da edilen itirazlar tamamen reddedilmişse artık marka tescillenmiştir. Marka tesciline sahip olan biri ticari olarak kullandığı mal ve hizmete lisans alınabilir.

Lisansın ve tescil korumasının devam etmesi için belirli aralıklarla güncelleme işlemi yapılmalıdır. Bu güncelleme işleminde marka hakkını iptal ettirecek durumlar bulunabilir. Bu durumda marka tescili ve lisans iptal edilecektir. Ancak marka tescili sırasında marka hakkına tecavüz konusunda markanız kanunlar ile korunmaktadır.

Marka hakkına tecavüz sınırları içerisine giren durumlar şu şekildedir; öncelikle marka sahibi olmadan yapılan işlemdir. Bir kişi marka sahibinin izini ya da onayı olmadan satışa sunamaz, taklit edere ticari amaçlarla kullanamaz. Ayrıca markaya birebir benzeyen ürünleri oluşturarak bu ürünleri satamaz, kullanamaz, depolayamaz ve ihracat, ithalat gibi ticari işlemleri gerçekleştiremez.

Eğer bir kişi yukarıda bahsedilen ihlallerden bir ya da birkaçını yaptığı tespit edilirse 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu gereğince cezalandırılır. Bu cezalandırma içerisinde hem hapis hem de adli para cezası bulunmaktadır.

Alınan marka tescilinin ardından ürün ya da hizmete bağlı olarak coğrafi işaret ya da geleneksel ürün adını alabilir. Bu durumda bu ürün ya da hizmet için ayrı koruma şartlarından yararlanır. Bunun için kişiler marka tesciline başvurduğu gibi bu haklar için de başvuruda bulunmalıdır.

Bu mevzuat içerisinde tüm marka ve adlarına ait haklar, bu hakların nasıl alınabileceği, hakların kullanılması gibi durumlara yer verilmektedir. Ayrıca ad ve tescilin değerlendirilmesi, denetimi ve hakların ihlali de açıklanmaktadır. Bir markaya ve marka biçimine sahip olmak, korumak ve sonlandırmak için kanunlar açıklanmıştır.

Sınai Mülkiyet Kanunu 30/1

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu içerisinde bulunan ve birinci kitapla 30. Madde olarak adlandırılan bölüm marka tecavüzüne aittir. Bu bölümde bir marka tecavüzünün hangi şartlarda değerlendirildiğine karar verilmiştir.

Bir markanın tescillenmesinin ardından marka belirli bir haklara sahiptir. Bu haklar içerisinde en önemli olan ise markanın özgünlüğüdür. Eğer bir kişi ya da kişiler, marka tescili olan bir markaya ait özgünlük hakkını ihlal ederse hukuki olarak cezalandırılır.

Bir markanın özgünlük hakkının ihlal edilmesi; markanın ürün ya da hizmetinin taklit edilmesi, sembollerinin kullanılması ve bu ürünlerin ticari amaçlarla kullanılmasıdır. Bir markaya birebir benzeyen ya da andıran ürünler üretilemez, depolanamaz, satılamaz ve dış/iç satışı gerçekleştirilemez. 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu ile bu durumun fark edilmesi halinde marka sahibi tarafından kişi ya da kuruma dava açılarak hukuki işlemler başlatılabilir.

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu; 6769 Yönetmelik

6769 Sayılı Yönetmelik kapsamınca marka ve marka tesciline sahip kişilerin hakları ve sınırları belirlenmiştir. Bu yönetmelik ile;

Marka: Hangi durumlarda bir işaretin marka olarak kabul edilebileceği açıklanmıştır. Ayrıca marka tescili için nasıl başvuru yapılacağı, başvuru belgelerinin neler olduğu belirtilmiştir. İşlem sürecinden ve değerlendirmenin kriterlerinden açıklama yapılmıştır. Ayrıca itiraz, yayınlanma gibi durumların ne olduğu hangi durumlarda gerçekleştiği belirtilmiştir.
Coğrafi işaret: Eğer bir marka belirli bir coğrafyaya ait ürün ya da hizmet satışı gerçekleştiriyorsa kendi coğrafi işaretini oluşturabilir. Bu durumda geleneksel ürün adı kullanma hakkını kazanır. Bunun yanında sahip olduğu ekstra haklar da bulunmaktadır. 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu içeriğince başvurunun nasıl yapılabileceği, hakların detayları ve hakların nasıl iptal edildiği açıklanmıştır.
Tasarım: Bir markanın marka adını alabilmesi için belirli bir tasarıma sahip olması gerekmektedir. Bu tasarımın kendine ait özellikleri bulunmaktadır. Tasarımın nasıl olacağının detayları, değerlendirmesinin nasıl olduğu yönetmelikçe açıklanmıştır.

Yönetmelik içerisinde yukarıda bahsedilen durumlara ait marka tescilinin ekonomik, teknolojik ve sosyal olarak ilerlemesi amaçlanmaktadır. Bunun yanında yukarıda bahsedilen durumlar için hakların ihlalinde uygulanacak cezai yaptırımlar da açıklanmıştır. Böylece marka tescili almak ve marka tesciline sahip kişilerin haklarını korumak sağlanmıştır.

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu

Sınai Mülkiyet Kanunu Nedir?

6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu günümüzde kullanılan ve 22.12.2016 tarihinde kabul edilmiş marka hakları kanunudur. Bu kanun içerisinde kurum ya da kişilerin ürettikleri mal ve hizmet için marka tescili almaları sağlanmaktadır. Marka tesciline sahip kişiler belirli haklar ile markalarının korunması amaçlanmıştır.

Bu kanun, özgün markalar, tasarımlar ve girişimcilerin desteklenmesi sağlanmaktadır. Marka, patent, faydalı model, tasarım gibi ürün ya da hizmetlerin ilk uygulayıcı adına tescillenmesi ile gerçekleştirilmektedir. Marka tesciline sahip ticari amaçlarla satılan mal ve hizmetlerin üzerine markaya ait sembol, renk ya da işaret ürünün üzerine yerleştirilir. Bu sayede tek görüşte markanın ayırt edilmesi sağlanır.

Günümüzde markaların sıklıkla taklitlerinin yapılması gibi durumlarla karşılaşılmaktadır. Bu durumda ilk üreticinin ve marka sahiplerinin hakkına tecavüz edilmiş olacaktır. 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu ile gerçekleştirilen bu tecavüzlere hukuki olarak ceza uygulanmaktadır. Böylelikle marka adı kullanılarak marka sahibinin imajını zedeleme, haklarını engelleme ya da taklit/andırma yoluyla marka adını kullanma gibi durumlar engellenmektedir.

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu; Marka Olarak Kabul Edilmesi

Bir markanın Türkiye içerisinde marka olarak kabul edilmesi için gerekli kurallar bu kanun içerisine yerleştirilmiştir. Böylece markaların belirli bir standartlara getirilmesi sağlanmıştır. Bir kişi, ürün ya da hizmeti için marka tescili almak istiyorsa ilgili alanlara başvuru yapmalıdır. Bunun için Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuru formu yollanmalıdır. Ayrıca formun yanında gerekli evraklar, değerlendirme şartları gibi detaylar belirtilmiştir. Böylece bir kişinin nasıl marka tescili alacağı kesinleştirilmiştir.

Marka tescili alınması durumunda bu marka sadece belirli bir zaman için tanınır. Bu nedenle marka tesciline sahip kişi bu sürenin bitiminde yeniden marka tescilini uzatmak için işlemler yapmalıdır. Bu işlemler ve işlemlerin detayları 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu ile net bir şekilde belirlenmiştir. Ayrıca marka tescili belirli bir süre sonra belirli kararlar nedeni ile iptal edilebilir ya da hükümsüz kabul edilir.

Bunların yanlarında bu kanun içerisinde kişi markası için geleneksel ürün adı alabilir ve coğrafi işaretleme yapabilir. Bu durumda kişi markasının temel olarak belirlenmiş coğrafi işarete ait olduğunu belirtir. Belirtme işleminin ardından kişiler bu özelliği kullanarak yeni haklara sahip olacaktır. Bu haklar, bu hakların alınması ve başvurusu gibi durumlar kanun içerisinde detaylı olarak anlatılmıştır.

Bir markaya ya da düşünceye patent, faydalı model gibi haklar da verilebilmektedir. Özellikle teknoloji alanında verilen bu haklar, kişilerin marka haklarını korumalarını sağlayacaktır. Tüm ürünlere ya da hizmetlere bağlı olarak kendi alanında koruma sağlayacak haklar tanınmıştır. Böylece ilk üreticinin hakkını koruması sağlanmaktadır.

Sonuç olarak 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu bir kişi tarafından üretilmiş, tasarlanmış ya da faaliyete geçirilmiş düşünce, mal ve hizmetin ilk üreten kişiye ait olduğunu tescillemektedir. Bu tescillemenin ardından kişi belirli haklara sahip olur. Kişinin izini ya da haberi olmadan başka bir kişi ya da kurum kişiye ait tescilli ürünleri kullanamaz. Kullanması durumunda kişi tespit edilirse cezai yaptırımlar uygulanarak ilk üreticinin hakları sağlanır. Bu sayede gerçekleştirilmiş ürün, düşünce ya da hizmet korunur.

Sınai Mülkiyet Kanunu Gerekçesi

Bir ürün özgün olarak bir kişi tarafından üretildiği zaman fikir, tasarım ya da ürünün kişiye ait olduğu belirtilmelidir. Aksi takdirde başka kişi ya da kurumlar tarafından bu ürün, tasarım ya da fikir kullanılabilir. Bu durumda ilk üretim gerçekleştiren kişi, fikrinin uygunsuz yollarla kullanılması ile haksızlığa uğrar.

6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu ile bu haksızlığın ortadan kaldırılması için tescil kararı getirilmiştir. Tescil kararı ile üretici kişi fikrini, tasarımını ve ürününün kendine ait olduğunu tanıtır. Böylece başka bir kişi ya da kurum bu ürünü kullanmak isterse tescilinin ait olduğu kişiye belirtmesi ve izin alması gerekir. Ayrıca bu ürün ya da tasarımı andıran ürün ya da benzeri şeyler üretilemez. Böylece marka sahibinin itibar ya da satış kaybetmesi engellenmektedir.

Bu kanun içerisinde koruma haklarının yanında markaya ait bütün detaylar da netleştirilmiştir. Böylece hangi durumlarda bir işaret marka olarak adlandırılabilir ve tescillenebilir belirtilmiştir. Marka konusunda oluşabilecek bütün soru işaretleri kaldırılmış ve bir kanun içerisinde netleştirilmiştir.

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu; SMK

SMK, 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu kelimesinin kısaltılmış halidir. Bu kanun içerisinde marka hükümlerine yer verilmektedir. Bir markanın;

Nasıl marka olarak kabul edilebileceği belirlenmiştir. Marka tescili almak isteyen kişilerin başvurularının içeriği açıklanmıştır. Marka tescili başvurularının nasıl değerlendirildiği hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca marka tescili alınmasının ardından kurum ya da kişinin sahip olduğu haklar belirlenmiştir.
Bir kurum ya da kişinin ürün ve hizmeti için marka tescili almasının ardından ürününe uygun alabileceği başka haklar da bulunmaktadır. Tarım, maden ya da bir bölgeye özgü olacak ürün ya da hizmetleri Coğrafi işaretleme ve geleneksel adı kullanımı haklarına sahip olabilir. 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu gereğince teknolojik ürünler de patent ve faydalı model hakkı alarak kendi markasını güvence altına alabilir.
Bunların yanında SMK içerisinde bu haklara nasıl başvuru yapılabileceği, şartlarının neler olduğu ve değerlendirme süreçleri belirtilmektedir. Bu haklara sahip olan kişinin ise hangi durumlarda haklarının iptal edileceği ya da hükümsüz olarak kabul edilebileceği belirtilmektedir. Tüm bu kanunlar sayesinde haklara sahip olma ve hakların kişinin elinden alınmasının şartları net olarak belirtilmiştir.
6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu ile marka haklarına tecavüz şartları belirlenmiştir. Böylece başka kişi ya da kurumlar tarafından marka haklarına tecavüzün hangi koşullarda kabul edilebileceği ve markanın korunacağı kesinleşmiştir. Bu kararlar sayesinde markanın taklit edilmesi, birebir benzerinin üretilmesi, markayı andıracak sembol ya da işaretlerin kullanılması yasaklanmıştır. Markanın diğer kişi ve kuruluşlar tarafından markaya zarar verici olabilecek durumlar engellenmiştir.
Marka tecavüzü durumlarında markanın korunması için uygulanacak cezai işlemler belirlenmiştir. Marka tecavüzünün derecesine ve durumuna göre 6769 Sayılı Sınai Mülkiye Kanunu gereğince ödenecek adli para cezası ve hapis cezası sayıları belirlenmiştir. Bu cezaların hangi şartlarda, hangi derecede uygulanacağı net olarak belirtilmiştir. Böylece marka tesciline sahip kişinin haklarının tecavüze uğraması önlenmesi amaçlanmıştır.
Bu kanun ile birlikte özgün bir tasarım, ürün, hizmet ve benzeri uygulamaların güvenli ve haklar içerisinde oluşturulması ve ticari işlemlere sunulması sağlanmaktadır.