Nihai Karar ve Ara Karar Nedir ? Arasındaki Farklar

15.03.2025

Nihai Karar :

Bir mahkemenin, davayı tamamen sonuçlandıran ve davayı sona erdiren kararına nihai karar denir. Yani, mahkeme esas hakkında bir hüküm verir ve dava süreci o mahkemenin önünde tamamlanmış olur. Nihai karar ile birlikte davanın reddine, kabulüne veya kısmen kabulüne karar verilebilir.

Örnek:

Bir boşanma davasında “Tarafların boşanmasına karar verilmiştir.” şeklindeki karar nihai karardır.
Bir alacak davasında “Davacının davasının kabulüne ve davalıdan 50.000 TL alacağın tahsiline karar verilmiştir.” ifadesi nihai karardır.

Ara Karar:
Mahkeme, yargılama süreci devam ederken, davayı tamamen sona erdirmeyen ancak yargılamanın gidişatını etkileyen bazı kararlar alabilir. Bu tür kararlara ara karar denir. Ara kararlar, yargılama devam ettiği için nihai hüküm niteliğinde değildir ve genellikle delil toplanması, keşif yapılması, bilirkişi atanması gibi konulara yöneliktir.

Örnek:

Mahkeme “Tanıkların dinlenmesine karar verilmiştir.” derse, bu bir ara karardır.
“Bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiştir.” gibi bir karar da ara karardır.

Ara kararlar dava bitmeden önce alınan geçici nitelikteki kararlardır. Nihai karar ise dava sürecini sona erdiren ve bir hükme bağlayan karardır.

Nihai Karar ve Ara Karar Arasındaki Temel Farklar

Hukuki Etkisi:
- Nihai Karar: Davayı tamamen sona erdirir.
- Ara Karar: Yargılama sürecinde alınan geçici kararlardır.
Kararın Kapsamı:
- Nihai Karar: Esas hakkında verilir (örneğin, tazminat, boşanma, hapis cezası).
- Ara Karar: Usule veya yargılama sürecine ilişkin kararlar içerir (örneğin, tanık dinleme, bilirkişi atama).
İtiraz Yolu:
- Nihai Karar: İstinaf veya temyize götürülebilir.
- Ara Karar: Bazı ara kararlara itiraz edilebilir, ancak genellikle nihai karar ile birlikte itiraz edilir.
Bağlayıcılığı:
- Nihai Karar: Kesinleştiğinde icra edilebilir (örneğin, tazminat ödenmesi).
- Ara Karar: Duruşma süresince geçerlidir, kesin hüküm niteliği taşımaz.
Dava Üzerindeki Etkisi:
- Nihai Karar: Davanın kapanmasını sağlar.
- Ara Karar: Dava devam ettiği için, süreç içinde değiştirilebilir.

Nihai Karar Kaydedildi Ne Demek?

Mahkeme, davayı sona erdiren nihai kararı verdikten sonra bu karar, mahkeme sistemine ve UYAP’a (Ulusal Yargı Ağı Projesi) kaydedilir. “Nihai karar kaydedildi” ifadesi, verilen kararın resmi kayıtlara geçtiğini ve artık sürecin bir sonraki aşamaya ilerlediğini gösterir.

📌 Bu ne anlama gelir?

Mahkeme, davayı sonuçlandıran bir karar vermiştir.
Bu karar resmi olarak kayıtlara geçirilmiştir ve taraflarca görülebilir.
Taraflar, karara ilişkin itiraz, istinaf veya temyiz haklarını kullanabilir.

📌 Eğer duruşma devam ediyorsa:
Eğer bir duruşma hâlâ devam ediyorsa, ancak sistemde “nihai karar kaydedildi” ibaresi varsa, bu genellikle mahkemenin yazılı olarak kararını sisteme işlediği, ancak henüz taraflara resmi tebliğin yapılmadığı anlamına gelir.

Nihai Karar Verildi” ile “Nihai Karar Kaydedildi” Aynı Şey mi?

Hayır, tam olarak aynı şey değildir. Aralarında küçük ama önemli bir fark vardır:

🔹 Nihai Karar Verildi:

Mahkeme, davayı sona erdiren esas hakkındaki kararını açıklamıştır.
Bu karar, duruşma sırasında hâkim tarafından sözlü olarak duyurulmuş olabilir.
Ancak henüz resmi olarak kayıtlara geçmemiş olabilir.

🔹 Nihai Karar Kaydedildi:

Mahkemenin verdiği nihai karar, resmi kayıtlara işlenmiş ve UYAP sistemine yüklenmiştir.
Bu aşamada, taraflar kararı görüp inceleyebilir ve gerekirse itiraz (istinaf veya temyiz) sürecini başlatabilir.

📌 Özet:

“Nihai karar verildi” → Mahkeme sözlü olarak veya karar metnini açıklamış olabilir.
“Nihai karar kaydedildi” → Karar, resmi olarak sisteme işlenmiş ve sürecin bir sonraki aşamasına geçilmiştir.

Kararın kesinleşmesi için, itiraz süresinin dolması veya temyiz aşamasının tamamlanması gerekir.

Ara Mahkeme Nedir?

Türk hukuk sisteminde “ara mahkeme” diye özel bir mahkeme türü bulunmaz. Ancak bazı bağlamlarda “ara karar” veya “ara duruşma” kavramlarıyla karıştırılabiliyor.

Eğer “ara mahkeme” terimiyle ilgili belirli bir bağlamı kast ediyorsanız, onu açıklığa kavuşturabilirsiniz. Ancak genel olarak iki ihtimal vardır:

1️⃣ Ara Kararlar Verilen Mahkeme (Ara Karar Süreci)

Mahkemeler, nihai karardan önce çeşitli ara kararlar verebilir.
Bu süreçte mahkeme, dosyadaki eksiklikleri gidermek, delil toplamak veya bilirkişi atamak için karar alır.
Ancak bu tür kararları veren mahkeme, yine davanın görüldüğü asıl mahkemedir. Yani “ara mahkeme” şeklinde ayrı bir mahkeme yoktur.

📌 Örnek:

Mahkeme, bir tanığın dinlenmesine veya bir bilirkişi raporunun alınmasına karar verirse, bu ara karardır.

2️⃣ İstinaf veya Temyiz Mahkemeleri (Üst Mahkemeler)

İlk derece mahkemesinin verdiği kararlara karşı itiraz edilirse, dosya istinaf mahkemesi (Bölge Adliye Mahkemesi) veya temyiz mahkemesi (Yargıtay) tarafından incelenir.
Bazı kişiler, bu sürece “ara mahkeme” diyebilir, ancak doğru terim “üst mahkeme” veya “kanun yolu incelemesi” dir.

📌 Özet:
✅ “Ara Mahkeme” terimi Türk hukuk sisteminde resmi olarak yoktur.
✅ Mahkeme, yargılama sırasında “ara kararlar” verebilir.
✅ İstinaf ve temyiz süreçleri de bazen yanlışlıkla “ara mahkeme” olarak adlandırılabilir.

Ara Karara İtiraz Nedir ve Süresi Ne Kadardır?

🔹 Ara Karara İtiraz Nedir?
Mahkemeler, yargılama süreci devam ederken, davayı tamamen sona erdirmeyen ancak yargılama sürecini etkileyen kararlar verebilir. Bu tür kararlara ara karar denir. Eğer taraflardan biri bu ara karara katılmıyorsa, itiraz hakkını kullanarak kararın değiştirilmesini talep edebilir.

📌 Örnekler:

Mahkeme, bilirkişi atanmasına karar verirse ve taraflardan biri bu bilirkişinin taraflı olduğunu düşünüyorsa, ara karara itiraz edebilir.
Mahkeme, tanık dinlenmesine veya keşif yapılmasına karar verdiyse, ancak taraflardan biri bunun gereksiz olduğunu düşünüyorsa, itiraz edebilir.

🔹 Ara Karara İtiraz Süresi Ne Kadardır?
Ara kararlara itiraz süresi, kararın türüne ve mahkemenin türüne bağlı olarak değişebilir.

1️⃣ Hakimin Tek Başına Verdiği Ara Kararlarda

Genellikle 7 gün içinde itiraz edilebilir.
Süre, kararın tebliğinden veya öğrenilmesinden itibaren başlar.

2️⃣ Sulh Hukuk ve Asliye Hukuk Mahkemelerindeki Ara Kararlarda

Eğer itiraz edilebilecek nitelikte bir ara karar varsa, bu karara karşı üst mahkemeye (İstinaf Mahkemesi veya ilgili mahkemeye) 7 gün içinde itiraz edilebilir.
Bazı ara kararlar doğrudan istinaf veya temyize götürülemez, ancak nihai kararla birlikte temyiz edilebilir.

3️⃣ Ceza Muhakemesinde Ara Kararlara İtiraz

Ceza mahkemelerindeki bazı ara kararlara mahkemeye göre değişen sürelerde itiraz edilebilir.
Sulh Ceza Hakimliği kararlarına itiraz süresi genellikle 7 gündür.

🔹 Ara Karara Hangi Mahkemeye İtiraz Edilir?

Ara karar veren mahkemenin bağlı olduğu üst mahkemeye itiraz edilir.
Eğer kararın verildiği mahkeme ilk derece mahkemesi ise, Bölge Adliye Mahkemesi’ne (İstinaf Mahkemesi’ne) başvurulabilir.
Eğer karar istinafta verildiyse, temyiz aşaması için Yargıtay’a gidilebilir.

🔹 Özet:
✅ Ara karara itiraz mümkündür ancak her ara karar itiraz edilebilir nitelikte değildir.
✅ Genellikle itiraz süresi 7 gündür.
✅ İtiraz, bir üst mahkemeye veya ilgili merciye yapılır.
✅ Bazı ara kararlar nihai kararla birlikte temyize götürülebilir.

Ara Karar Neden Verilir?

Mahkemeler, davayı tamamen sona erdirmeyen ancak yargılamanın sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için gerekli olan ara kararlar verebilir. Bu kararlar, delil toplamak, tarafların taleplerini değerlendirmek veya usule ilişkin eksiklikleri gidermek amacıyla alınır.

Ara Kararın Verilme Nedenleri:

🔹 1️⃣ Delil Toplama Amaçlı Ara Kararlar

Bilirkişi İncelemesi: Teknik bilgi gerektiren konularda bilirkişi atanmasına karar verilir.
Tanık Dinlenmesi: Taraflardan birinin sunduğu tanıkların mahkeme huzurunda dinlenmesine karar verilir.
Keşif Yapılması: Olayın geçtiği yerde inceleme yapılmasına karar verilir.
Belge İsteme: Taraflardan veya üçüncü kişilerden dava ile ilgili evrakların istenmesine karar verilir.

🔹 2️⃣ Usulü ve Hukuki Eksiklikleri Gidermek İçin Verilen Ara Kararlar

Harç veya Masraf Tamamlama: Davacı veya davalıdan eksik mahkeme harçlarının veya giderlerinin tamamlanması istenir.
Dilekçe veya Belgelerdeki Eksikliklerin Giderilmesi: Usulüne uygun olmayan dilekçelerin düzeltilmesine karar verilir.
Yetkisizlik veya Görevsizlik Kararı: Mahkeme, davaya bakmaya yetkili olmadığını düşünüyorsa, yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verebilir.

🔹 3️⃣ Tarafların Haklarını Koruma Amaçlı Ara Kararlar

Tedbir Kararları: Taraflardan birinin mağduriyet yaşamaması için ihtiyati tedbir kararı verilebilir (örneğin, bir malın satılmasını durdurma).
Geçici Velayet Kararı: Boşanma davası sürecinde çocukların geçici olarak hangi ebeveynde kalacağı belirlenir.
Nafaka veya Geçici Ödeme Kararı: Dava sonuçlanana kadar bir tarafa geçici nafaka ödenmesine karar verilebilir.

🔹 4️⃣ Yargılama Sürecini Yönlendirme Amaçlı Ara Kararlar

Dosyanın Ayrılması veya Birleştirilmesi: Aynı tarafları ilgilendiren bir başka dava ile birleştirilmesine veya bazı taleplerin ayrı dosyada görülmesine karar verilir.
Davaya Ara Verme (Bekletici Mesele): Başka bir mahkemede görülen bir davanın sonucunun beklenmesine karar verilir.

📌 Özet:
Ara kararlar, davanın daha sağlıklı bir şekilde ilerlemesi, usule uygun yürütülmesi ve delillerin toplanması amacıyla verilir. Bu kararlar nihai karar değildir ve genellikle yargılama süreci içinde değiştirilebilir veya itiraz edilebilir.

Nihai Karara İtiraz Ne Demek?

🔹 Nihai karara itiraz, mahkemenin verdiği nihai (son) karara karşı tarafların hukuki yollarla üst mahkemeye başvurarak kararın düzeltilmesini veya iptal edilmesini talep etmesi anlamına gelir.

📌 İtiraz Yolları:
Nihai kararın türüne ve mahkemenin seviyesine göre farklı itiraz yolları vardır:

1️⃣ İstinaf Başvurusu (Bölge Adliye Mahkemesi’ne Başvuru)

İlk derece mahkemesinin (Asliye Hukuk, Sulh Hukuk, Ağır Ceza vb.) verdiği kararlara karşı, Bölge Adliye Mahkemesi’ne (İstinaf Mahkemesi’ne) başvurulabilir.
İstinafta, kararın hukuka uygunluğu yeniden incelenir ve karar kaldırılabilir, düzeltilerek onanabilir veya yeniden yargılama yapılabilir.
İstinaf süresi genellikle 2 haftadır (14 gün) ve kararın tebliğinden itibaren başlar.

2️⃣ Temyiz Başvurusu (Yargıtay’a Başvuru)

İstinaf mahkemesi (Bölge Adliye Mahkemesi) tarafından verilen nihai kararlara karşı Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilir (eğer karar temyize açık ise).
Yargıtay, kararın hukuka uygun olup olmadığını inceler, ancak yeni delil toplamaz veya yeniden yargılama yapmaz.
Temyiz süresi genellikle 2 haftadır (14 gün) ve kararın tebliğinden itibaren başlar.

3️⃣ Karar Düzeltme Talebi

Temyiz aşamasında Yargıtay’ın verdiği kararda açık bir hata veya hukuka aykırılık varsa, karar düzeltme başvurusu yapılabilir.
Ancak bu yol çok sınırlı durumlarda mümkündür ve her dava için geçerli değildir.

📌 Örnekler:

Bir işçi davasında mahkeme tazminat ödenmesine karar verdiyse, işveren bu kararı istinaf veya temyiz edebilir.
Boşanma davasında verilen nafaka kararı, haksız bulunuyorsa üst mahkemeye itiraz edilebilir.
Ceza mahkemesi bir sanığa hapis cezası verdiyse, sanık veya savcı bu kararı temyiz edebilir.

📌 Özet:

Nihai karara itiraz, bir üst mahkemeye başvurarak kararın düzeltilmesini istemektir.
İlk aşamada istinafa, ardından temyize gidilebilir.
İtiraz süresi genellikle kararın tebliğinden itibaren 14 gündür.
Üst mahkeme, kararı onaylayabilir, bozabilir veya yeniden yargılama yapılmasına karar verebilir.

Nihai Karar Ne Zaman Kesinleşir?

🔹 Nihai kararın kesinleşmesi, tarafların itiraz hakkının sona ermesi veya üst mahkemelerin kararı onaması ile gerçekleşir. Yani, karar artık değiştirilemez ve uygulanabilir hale gelir.

📌 Nihai Kararın Kesinleşme Süreci:
1️⃣ İtiraz Edilmeyen Kararlar:

Eğer mahkeme kararı taraflara tebliğ edilir ve itiraz süresi içinde (genellikle 14 gün) itiraz edilmezse, karar kesinleşir.
Bu durumda, karar artık kesin hüküm niteliğindedir ve uygulanabilir.

2️⃣ İstinaf veya Temyize Giden Kararlar:

Taraflardan biri istinaf başvurusu yaparsa, kararın kesinleşmesi için Bölge Adliye Mahkemesi’nin incelemesi beklenir.
Eğer istinaf kararı onaylarsa veya temyiz yolu kapalıysa, karar kesinleşmiş olur.
Eğer karar temyize götürülebiliyorsa, Yargıtay’ın incelemesi bitmeden kesinleşmez.

3️⃣ Kesinleşme Şerhi:

Bir kararın kesinleştiğini göstermek için mahkeme tarafından kesinleşme şerhi verilir.
Bu şerh, kararın artık hukuken değiştirilemez olduğunu ve icra edilebileceğini gösterir.

Mahkeme Kararı Ne Zaman Kesinleşir?

🔹 Mahkeme kararının kesinleşmesi, davanın türüne ve tarafların itiraz hakkına bağlıdır.

📌 Hukuk Davalarında Kesinleşme Süresi:

Mahkeme kararı tebliğ edildikten sonra tarafların 14 gün içinde istinaf başvurusu yapma hakkı vardır.
Eğer başvuru yapılmazsa, karar kesinleşir ve uygulanabilir hale gelir.

📌 Ceza Davalarında Kesinleşme Süresi:

Basit suçlarda (örneğin, adli para cezası gibi), itiraz edilmezse karar doğrudan kesinleşir.
Ağır cezalarda istinaf ve temyiz süreci tamamlandıktan sonra kesinleşir.

📌 Özel Durumlar:

Boşanma kararları, kesinleşme şerhi alınmadan nüfusa işlenemez.
İcra takipleri, mahkeme kararı kesinleşmeden icraya konulamaz.

Nihai Karar Kaydedildi, Duruşma Devam Ediyor Ne Demek?

“Nihai karar kaydedildi, duruşma devam ediyor” ifadesi, mahkeme tarafından davanın esasına ilişkin bir nihai kararın verilmiş ve UYAP sistemine kaydedilmiş olduğunu, ancak duruşmaların başka nedenlerle sürdüğünü gösterir.

📌 Bu ne anlama gelir?
1️⃣ Mahkeme, dosyayla ilgili bir kısmı sonuçlandırmış olabilir ama başka talepler hala görüşülüyor olabilir.

Örneğin, bir boşanma davasında boşanma kararı verilmiş (nihai karar) ama velayet veya nafaka konularında yargılama devam ediyor olabilir.

2️⃣ Karar kaydedilmiş ama resmî tebliğ süreci tamamlanmamış olabilir.

Karar UYAP sistemine işlenmiş ama taraflara henüz tebliğ edilmemiştir.

3️⃣ Davanın bazı taraflarıyla ilgili karar verilmiş ama diğer konular görüşülmeye devam ediliyor olabilir.

Çok taraflı davalarda bazı davalılar hakkında hüküm verilmiş ama diğerleri hakkında süreç devam ediyor olabilir.

📌 Özet:
“Nihai karar kaydedildi” → Karar sisteme işlendi.
“Duruşma devam ediyor” → Ancak bazı konular henüz sonuçlanmadı.

Ara Mahkemeye Kimler Girebilir?

📌 Öncelikle, Türkiye’de “ara mahkeme” diye özel bir mahkeme türü bulunmaz.
Ancak “ara karar” verilen duruşmalara veya bu süreçlere katılma hakkı olan kişiler şunlardır:

🔹 1️⃣ Davanın Tarafları (Davacı ve Davalı)

Davaya taraf olan kişiler, mahkemeye girerek ara kararları takip edebilir.

🔹 2️⃣ Avukatlar

Tarafların avukatları, müvekkilleri adına ara kararlara itiraz edebilir ve duruşmalara katılabilir.

🔹 3️⃣ Tanıklar ve Bilirkişiler

Mahkeme, tanık veya bilirkişinin dinlenmesine karar verdiyse, ilgili kişiler mahkemeye çağrılır.

🔹 4️⃣ Dava Konusuyla İlgili Üçüncü Kişiler

Mahkeme, bazı ara kararları alırken üçüncü kişilerin beyanlarını veya müdahalelerini dikkate alabilir.

📌 Özet:
Ara karar süreçlerine, davacı, davalı, avukatlar, tanıklar ve bilirkişiler girebilir. Duruşmaların bazıları kapalı oturum olabilir, bu durumda yalnızca mahkeme tarafından izin verilen kişiler katılabilir.

Nihai Karar Bozulur Mu?

Evet, nihai karar bozulabilir.
Eğer mahkemenin verdiği nihai karar hukuka aykırı bulunursa, üst mahkemeler (istinaf veya temyiz mahkemeleri) tarafından bozulabilir.

📌 Nihai kararın bozulma yolları:

1️⃣ İstinaf Mahkemesi (Bölge Adliye Mahkemesi) Tarafından Bozulması:

İlk derece mahkemesinin verdiği karar, hukuka aykırı bulunursa veya deliller yeterince incelenmemişse, istinaf mahkemesi kararı bozabilir ve yeniden yargılama yapılmasına hükmedebilir.

2️⃣ Yargıtay Tarafından Bozulması:

Eğer istinaf mahkemesi karar verdikten sonra dosya Yargıtay’a giderse, Yargıtay, hukuki hata tespit ederse kararı bozabilir.
Bozma kararı verilirse, dava tekrar ilk derece mahkemesine döner.

📌 Örnek:

Bir ceza davasında, mahkeme sanığa eksik veya hatalı bir değerlendirme sonucu ağır ceza vermişse, üst mahkeme bunu bozabilir.
Bir tazminat davasında, mahkeme yanlış bilirkişi raporuna dayanarak karar vermişse, bu karar bozulabilir.

İlginizi çekebilir – Tensip Zaptı Hazırlandı Ne Demek ?